Hepinize merhabalar, hoşgeldiniz.
Akü test cihazları, akünüz dolu olarak görünse bile durumu hakkında bilgi veren cihazlardır. Oto elektrik tamircilerinde, akücülerde ve servislerde bunlardan kesinlikle bulunur. Aküye bağlanıp çalıştırıldığında üzerindeki gösterge yardımıyla akü hakkında fikir sahibi olunur ve görünen değerler genellikle güvenilirdir.
Isıtıcı rezistans bu esnada üzerinden yüksek akım geçirdiği için fazla ısınır, elektrikli soba gibi kızar. Bu artık ısının cihaza zarar vermemesi için cihazın kutusundaki delikler konmuştur. Resimdeki delikli kısmın içinde bu yüksek güçlü rezistans yer almaktadır.
Bir akünün durumunu sadece Voltmetre bağlayarak anlayamazsınız. Voltmetre, akünün kutup başlarındaki gerilimi size söyler. Halbuki, sadece gerilim okumak yeterli değildir. Küçük bir araç kumanda pili de 12V gerilim verebilir. Ama bu pille marş bastıramazsınız. Dolayısıyla burada Amper dediğimiz akım şiddetinin de önemli olduğunu anlayabiliriz.
Akümülatörler çeşitli nedenlere bağlı olarak bozulabilirler. İç dirençleri büyüdüğü için, yeterli gerilim verseler de, akım veremezler. İçeriden köprü çatlaması, sülfatlaşma ve bunun gibi birçok nedenden dolayı iç dirençleri büyür ve akım çekilemez hale gelirler. Dolayısıyla akü muayenesinde hem Voltaj, hem de Akım değerlerinin yük testi ile beraber kontrol edilmesi gerekir.
Bir elektronik hobicisi iseniz, kendi imkanlarınız ile kendi akü test cihazınızı yapabilirsiniz. Bu cihazı torpido gözünde ya da evinizde bulundurarak gerektiğinde kullanabilirsiniz. İşte bu yazıda paylaşacağım devre de tam da burada imdadımıza yetişiyor.
Yapısı itibariyle son derece basit olan bu devrenin tüm elemanları kolayca temin edilebilir. Son derece basit, uygulaması kolay bir devredir. Girişe uygulanan gerilime göre LED yakar. Yani, gerilim seviyesine göre YEŞİL, TURUNCU, KIRMIZI renkte LED yakarak akünüzün durumunu size söyler.
Az evvel yukarıda, aküyü bu şekilde Volt ölçme mantığı ile ölçemeyeceğimizi söylemiştim. Burada da aynı kural geçerlidir. Dikkat ederseniz devrede bir yük direnci yok. Peki ama, bu devre akü durumunu bize nasıl söyleyecek?
NASIL KULLANILIR:
-Devre'nin artı ve eksisini, akünüzün artı ve eksisine bağlayın.
-Muhtemelen Yeşil LED yanacaktır, akünüzün gerilim seviyesi çok düşmediyse. Buradan yukarıdaki resimden de anlayacağınız gibi akünüzün şarja ihtiyacı olup olmadığını tesbit ediyorsunuz.
-Cihazı aküden ayırmadan aracınızın farlarını açın. Farlar, aküye oldukça iyi seviyede yük bindirecektir. Bu işlem sonrasında LEDlere bakın. Farları açar açmaz Yeşil'den Turuncuya (sarı da kullanabilirsiniz), ya da Turuncudan Kırmızıya düştü mü? Bu düşme ne kadar sürede oldu? Bir anda olduysa akünüz şarj istiyor ya da gitti gidiyor demektir😁. Çok uzun sürede renk değişimi oluyorsa bu normaldir, yine de bir oto elektrikçiye giderek bir şarj ettirseniz iyi olur. Hiçbir düşme olmuyorsa siz o aküyü yeni almışsınız beni yemeyin şimdi😁.
Yeni ve dolu bir akü, 13,5Volt'tan biraz daha yüksek gerilim seviyesine sahiptir. Şarj seviyesinin düşmesi, uzun süre çalıştırmamak, sık marş basmak gibi işlemler nedeniyle olur. Akü miyadını tamamlarken de şarj seviyesi düşer ve şarj tutmamaya başlar. Bir akü şarjı 14,4Volta kadar yapılır ve bu gerilim seviyesine erişilince akım kesilir. Akım kesildikten sonra Voltaj seviyesi kendiliğinden yavaş yavaş düşer ve 13,5Volt ila 13,7Volt sularında düşme durur. Bu aküye tam dolu akü denir. Yukarıdaki devrede gördüğünüz rakamlar, size akünüzün hangi Voltaj seviyelerinde LEDlerin yanıp söneceklerini gösteriyor. Eğer aküyü yüksüz ölçerseniz sadece şarj seviyesini gösterir. Ama bir yük ile ölçerseniz akünün sağlığını da gösterir. Gerilimin akü yüke binince hemen düşmemesi ve uzun süre tutarlı bir gerilim değeri göstermesi gerekir. Tabi ki yük aküye bindiği sürece voltajın yavaş yavaş, ama uzun zaman aralığında düşmesi normaldir.
Sizin için devreyi yapmaya kolaylaştırmak için PCB olarak çizdim:
PCB'nin sağda kalan sivri tarafına bakır bir tel lehimleyerek burayı akünün (+)'sında değdireceksiniz. Solda kalan kısma ise yeterli uzunlukta ucu timsahlı bir kablo lehimleyin ve timsahı akünün (-) başına kıstırın. LED yandığında farları yakarak, ya da marş basarak durumu denetleyin.
Tabi ki aynı test, bildiğimiz Multimetrelerle de yapılabiliyor. Burada amacım sizlere farklı bir yol göstermektir. Elektronikle uğraşmaktan zevk alan ve başlangıç düzeyindeki hobistler için umarım faydalı olur.
PCB şemalarını aşağıdaki İNDİR yazısından indirebilirsiniz.
Devre şemasını çizen Colin Mitchell'e teşekkür ederim.
İyi çalışmalar, koronasız günler dilerim.
Yorumlar
Yorum Gönder