Sizlere daha önce transformatörsüz adaptörler için
kapasitif reaktans hesaplayıcı ve
Akım regülatörü hesaplayıcı paylaşmıştım. Bu konuların linklerini sayfa sonunda vereceğim. Bu kez, LED'leri bir kaynağa bağlarken kullanılması gereken
koruma - akım sınırlama - voltaj düşümü sağlama amaçlı direnç için basit bir hesaplayıcı paylaşacağım.
LED'ler, kendilerini besleyen kaynağa doğrudan bağlanmazlar. Özellikleri bilinmeli ve kaç tane kullanılacaklarsa buna göre hesap yapılmalıdır.
Yapılacak hesapta LED'in;
-İleri gerilimi (Vf) ya da düşüm voltajı olarak bilinir, LED'in türüne göre değişir
-İleri akımı (If), bu da LED'in türüne göre değişir
-Adedi, yani kaç adet seri ya da paralel kullanılacağı ve son olarak,
-Kaynak gerilimi önemlidir.
Eğer LED'ler herhangi bir akım sınırlayıcı olmadan doğrudan güç kaynağına bağlanırsa, ısınarak daha fazla akım çekme, akım çektikçe daha fazla ısınma döngüsüne girerler ve ömürleri kısa olur. Dolayısıyla yukarıda sayılan faktörler dikkate alınarak hesap yapılmalı ve bu hesaba göre akım sınırlama(koruma) direnci uygulanmalıdır.
Her LED'in özellikleri, üreticisinin sunduğu datasheet pdf'lerinde ayrıntılı olarak verilmiştir. Bu bilgilerden faydalanılmalıdır.
Elimizdeki bazı LED bilgilerine dayanarak, ben de bir LED direnci hesaplayıcısı yaptım.
Bu resimde gördüğünüz şey kendi hazırladığım excell dosyasından alıntıdır sayfanın en sonundan indirebilirsiniz.
Küçük resimden anlayacağınız gibi, (çözünürlük için özür dilerim) hesaplayıcıyı rahatça kullanabilirsiniz. Nereye ne yazacağınız bellidir. Bir tablo içindeki açık renkli yerlere sırasıyla;
-Giriş Voltajını, (tabloda 12V görünüyor)
-LED'in türüne göre datasheet'inden öğreneceğiniz İleri gerilimini (tabloda 3,2V olarak görünüyor)
-LED'in sadece bir tanesinin ileri akımını (tabloda 0,01A-10miliAmper görünüyor)
-Kaç adet LED'i seri bağlayacağınızı girin (tabloda 3 tane girilmiş).
Kullanacağınız direnç değeri otomatik hesaplanacak ve yukarıdaki direnç sembolünün içine yazılacaktır. Tabloda gerekli direnç değeri, 240R - 0,088W olarak sonuçlanmıştır. Direncin uçlarına 2,4Volt gerilim düştüğü görülmektedir. Değerleri ihtiyacınıza göre değiştirip ENTER yaparak rahatlıkla sonuca erişebilirsiniz. Örnekteki 0,088W değeri standart dışı olduğundan, 0,16W veya 0,25Watt direnç tercih edilir. Dirençlerin güçleri standart olarak 0,16W, 0,25W, 0,50W, 1W, 1,5W, 2W, 3W, 4W, 5W, 10W... şeklinde gider. Siz de yapılan hesaptaki rakamı, bir üst değerdeki wataja yuvarlayarak seçin. Aşağı yuvarlamayın çünkü aşırı ısınma, önce direnci sonra LED'i mahveder.
Tablo, paralel direnç hesabı yapmamaktadır. Fakat bu sorun değildir. Birazdan formülünü vereceğim.
Seri bağlanacak LED direnci tesbit hesabı şöyle yapılmalıdır:
RLed = (Vs - (Vf . LED Sayısı)) / If
Bu kısmı anladıysanız, LEDleri paralel bağladığınızda, akım değerilerinin (If) de artacağını anlamışsınızdır. Dolayısıyla kaç tane LED paralel yapacaksanız, tabloda akımı ona göre değiştirebilirsiniz. Ancak, her LED için seri bir koruma direnci bağlamalısınız, LED'ler birbirine direkt olarak paralel bağlanmamalıdırlar.
İlave olarak LED direncini tesbit için;
W(RLed) = (Vs-Vf) . If formülünü kullanın.
İşlem bu kadar kolayken, ben size daha da kolaylaştırmak ve internet yokken, bilgisayardan ya da telefondan kullanabilmeniz için bir hesaplayıcı hazırlamış oldum. Hemen aşağıdan indirebilirsiniz.
Benzer konular:
Yorumlar
Yorum Gönder