Fikrin büyüğü küçüğü olmaz. Elektronikte ve günlük hayatta her zaman "bunu yapmanın daha kısa ve iyi yolu yok mu?" diye sorarım. Bundan dolayı çer-çöp birçok buluş ya da çözüm ortaya çıkarmışımdır. Bulduğum fikirler tasarımlarıma da yansımıştır.
Merhaba dostlar. Bu yazımda sizlere şekli küçük, ama işlevi büyük bir dönüştürücü modül paylaşacağım. Bu modül, LM317 entegresi ile LM78XX serisi entegre elde etmenize yarayacak.
Normal şartlarda bu entegreler çok kolay temin edilebiliyor. Fiyatları da ucuz. Ancak piyasa ürünlerinin çoğunluğu "patates" dediğimiz "taklit" ürünlerden oluşur. Neyse ki bu halleriyle de günü kurtarıyorlar. Benim bu entegrelerle ilgili en büyük problemim, LM317 ve aynı serideki entegrelerin bacaklarının ters olmasıdır. Sırf bu yüzden tasarımlarımda çok zorlanıyorum.
Bir devre şemasında şart olmamakla beraber genellikle besleme, şemanın solundan girer. Üst hat artı ve alt ise eksidir. İnceleyen kişi, teorik olarak devreyi soldan sağa doğru okur ve anlar. Devrenin çalışmasını çözerken bu soldan sağa prensibi yaygındır. Ama şart değildir. Bazı istisnalar kaideyi bozmaz.
Aşağıdaki resimde, 7805'in bağlantı şekline bakın:
Gördüğünüz gibi besleme, "GİRİŞ" yazan yerden uygulanıyor ve diğer taraftan da regüle olarak alınıyor. Buraya kadar bir sorun yok. Bir üstteki resme gidip entegrenin bacak yapısıyla bu devrenin nasıl da uyumlu olduğunu görün.
Şimdi ise asıl soruna geliyorum. Aşağıdaki devre, LM317'nin nasıl bağlanması gerektiğini gösteren bir devredir:
Devre şemasında yine besleme soldan giriyor(VIN), sağdan çıkıyor(VOUT). Ancak bir sorun var: üstteki resme tekrar gidip LM317'nin bacak yapısına bakın. Giriş sağda! İş bununla kalmıyor; Çıkış ortada! ve yine bununla kalmıyor; en solda da entegrenin "referans bacağı" olan ADJ pini yeralıyor!.. Kusura bakmayın ama yuh yani! Şimdi aldınız bu entegreyi, devre tasarımı yapıyorsunuz. Güzel güzel giderken sıra bu entegreye geldiğinde küt! Orada kalıyorsunuz. Çünkü entegreyi eğer PCB'nin üst kenarına yanaştırırsanız (soğutucu heatsink takabilmek açısından) giriş ve çıkış bağlantı yollarını ayarlamak sıkıntı oluyor. Gerilim bölücü devresi olsun, diğer komponentler olsun elinize ayağınıza dolaşıyor. Yeterli kalınlıkta hat çekemiyorsunuz. Elektronik konusunda profesyonel değilim, amatör şekilde kendi kendime birşeyler yapıyorum ve inanın bu tür saçmalıklardan bıktım!
Tamam, asıl meseleye geliyorum.
Bu sorunu çözmek için kendi kendime çözüm üretmeye çalıştım. Bulduğum çözüm gayet makul idi. Üstelik çok fonksiyonlu kullanılabiliyordu.
Resimde gördüğünüz şekiller, LM317'nin küçük iki devre kartına lehimlenmiş olduğu senaryoyu açıklamaktadır. Soldaki şekilde entegre, gerekli gerilim bölücü dirençleri ve girişim bastırıcı kapasitörleri ile düzgünce karta oturtulmuştur. İş sadece bu kartı, entegreyi nerede kullanacaksanız oraya monte etmeye kalmıştır. Giriş solda, çıkış ise en sağdadır. Böylelikle pin karmaşası son bulmuştur. Sağda ise R2 direnci, yapının dışına alınmıştır. İstenen voltaj hangi değer gerektiriyorsa o değerde direnç takılacaktır. Ortadaki pinin soldaki şekilde GND ve sağdaki şekilde ADJ olarak isim değiştirdiğine dikkat edin. Bu, R2'nin dışarı alınmasının sonucudur.
Böylelikle;
-Gerektiğinde kendi LM78XX entegresi eşdeğerinizi elde etmiş olacaksınız.
-Girişim bastırıcı kondansatörleri olsun, gerilim bölücü dirençleri olsun, ana projenizde kalabalık yapmayacak. Sadece harici iki elektroliti bağlamak kalıyor.
-Yapısının küçük olması dolayısıyla entegreyi yine entegre olarak kullanacak, entegre için açılmış deliklere takabilecek, ayrıca yine soğutucu heatsink takabileceksiniz.
-Pin karmaşası sona erdi.
Eğer yapı olarak çok uzun gelirse, pin header bacaklarını yaptığınız bu karta resimdeki gibi yatay değil de dikey takarak yatık şekilde takabilirsiniz.
Neticede rahat edeceksiniz.
Bu konuya daha evvel şurada değinmiştim. Orada, bu tip entegrelerin bağlanmasında dikkat edilecek unsurlardan bahsetmiştim. Yukarıdakine benzer birkaç şekil de paylaşmıştım. Oradaki konuya bakmanızı da öneririm. Orada da yukarıdakiyle aynı çizim metodu kullanmıştım.
Bu paylaştığım modülde eğer R2'yi kullanmak istemeyip yukarıdaki resimdeki sağdaki şekildeki gibi kullanmak isterseniz R2 yerine Jumper teli kullanıp, GND ile şasi arasına yerleştirebilir, veyahut trimpot da kullanabillirsiniz.
Soldaki şeklin baskı şemasını çoklu PDF olarak paylaşıyorum, BURADAN İNDİRİN.
seron
basitelektronikprojeler.blogspot.com
Yorumlar
Yorum Gönder