MÜZİKLE ŞERİT LED YAKAN DEVRE - BEYAZ/RGB

Ses sistemlerinde ışıklandırma, son zamanlarda moda haline geldi ve birçok kullanıcı tarafından ilgiyle karşılanmaktadır. Bu tip ışıklandırma uygulamaları, iyi bir görüntü hoşluğu vermenin yanısıra, eğlence sektöründe de kullanılabilmektedir. Bu tip uygulamalar yazılım tabanlı olabilmekle beraber, analog devrelerle de yapılabiliyor. İnternet üzerinde hem sayısız devre, hem de ürüne rastlamak mümkün.

Bu yazımda sizlere, müzikle yanıp sönen şerit LED devresi yapımını göstereceğim. Devre son derece basit olacak ve parçalar da piyasadan kolaylıkla temin edilebilecektir. 

TIP145'in kenarındaki tırtırlar, transistörün soğutucuya tutturulması gerektiğini gösterir.

Devre şemasına baktığınız zaman basitliği dikkat çekmelidir. Az sayıda komponentle yapılabilen bu devre, sinyal girişine uygulanan müzik şiddeti ile transistörlerin birbirini tetiklemesi prensibine dayanarak çalışmaktadır. BC547 bir NPN transistördür ve diğeri TIP45 ise darlington PNP'dir. BC547 transistörü, sinyal girişinden gelen + işaretler ile hafif hafif beyz polarması alarak iletime geçip yalıtıma gider. Bu, bir NPN transistör olan TIP145'in beyzine eksi polarma gitmesine neden olur ve BC547 ile beraber iletime geçip yalıtıma gitmesine neden olur. Böylelikle LED şeridini ses dalgasına göre yakıp söndürür.

Devreden üç adet yapılırsa, resimdeki gibi Ortak katotlu RGB şerit LED'ler de sürülebilmektedir. Bu durumda her yapılan devrenin "+ LED STRIP" çıkışı R, G ve B LED girişine uygulanır. Eksi hat olan GND ise şeridin ortak ucu olan GND'sine bağlanır. Her bir devreye, farklı ses şiddetinde farklı renkteki LED'leri yakıp söndürecek şekilde 5k potans ile ayar çekilir. İstenen ayar tamamlandıktan sonra kullanıma geçilir.

TIP145, her ne kadar devamlı tam yükte olmasa da, mutlaka bir soğutucuya bağlanmalıdır. Çünkü LED şeridi yüksek akım çekecektir. Belli bir metre'nin üzerinde LED şeridi kullanmak transistörü kısa sürede bozabilir. Bu nedenle datasheet belgesinde gösterilen maksimum kollektör akımı aştırılmamalıdır. Transistörün datasheet verilerine bakıldığında (TIP14X gurubu), Kollektör-Emetör Voltajı 4V olduğunda 5Amper akım iletebileceği belirtilmektedir. Devamlı maksimum yük akımı ise 10Amper olarak belirtilmiştir. Dolayısıyla bağlayacağınız LED şeridinin teknik özelliğine dikkat etmelisiniz.

TIP14X gurubu NPN ve PNP darlington transistörlerin datasheet'inden bazı bilgiler.

Devreyi KiCAD programı ile PCB'ye uyarladım. Aşağıdaki gibi görünmektedir.

Bu devreyi ben him kurmadım ve kullanmadım. Tasarımı bana aittir ve henüz teoriktir. Yaptığınızda bazı küçük uyarlamalar gerektirebilir ya da devre yanlışlıklar da içerebilir. Şayet LED'ler kolay kolay sönmüyorsa hassasiyet ayarı sağlayan 5k, 10k ile değiştirilebilir. Veyahut, devrenin sinyal girişindeki 1k'lar büyütülebilir. Şayet LED şeridi gerektiği kadar yanmıyor ya da uzun süre sönük kalıp sadece çok yüksek seslerde coşuyorsa, tam tersi, bu dirençler ve potansiyometre değerlerini küçültmek denenebilir. 

Yukarıda da bahsettiğim gibi bu devreden üç adet yapılarak RGB sürmede kullanılabilir. Hatta, girişlerine geçiş filtreleri eklendiği takdirde bazı LED'lerin sadece tiz seslerde; bazılarının ise pes ve orta seslerde yanmaları dahi sahlanabilir. Nasıl isteniyorsa öyle revize edilebilir. 

Kart üzerindeki TIP145 hollerinin bacak aralığı, aynen resimlerde de gördüğünüz gibi TO-247 kılıfa göre oluşturulmuştur. Satın alırken bunu gözönünde bulundurun. Ha, bu arada, bu transistör biraz pahalı gelebilir, baştan uyarayım. Alternatif bulabilirseniz denemekten çekinmeyin.

Gerber dosyasını İNDİR.

İyi çalışmalar.

seron

basitelektronikprojeler.blogspot.com