OTOBÜS DURACAK-RÖLE MÜHÜRLEME DEVRESİ

Bu yazımda sizlere şehir içi otobüslerde kullanılan ve aynı zamanda bir tür "röle mühürleme devresi" olan "DURACAK" lambası devresini gösterecek ve nasıl çalıştığını anlatacağım. Bu devreyi sadece "DURACAK" lambası yakmak için kullanmıyoruz. Endüstride çeşitli makinelerin buton ile açılıp kapatılmaları hep bu tür röle kontrollü mühürleme devreleri ile yapılmaktadır. Devrenin çalışma prensibi son derece basittir.

Devre şemasını dikkatlice inceleyin. Otobüslerde iki adet 12V akü kullanılır ve birçok tesisatı 24V ile çalışmaktadır. Bu nedenle devre sanki 24Voltla çalışacakmış gibi çizdim. Ancak 12V ile de çalışmaktadır. Röle, 24V DC ile çalışır. Devredeki iki adet butonun biri NO ve diğeri NC şekilde bağlanmalıdır. Yani, şoför butonu NC (ON) bağlantıda, yolcu butonu ise NO (OFF) konumda bağlı olmalıdır. Devreye güç verildiğinde lambalar sönüktür. Yolcu butonuna basarken, röle bobini aniden enerjilenerek COMMON hareketli kontağını NC konumdan NO konumuna çeker. Bu, lambalara besleme akımının gitmesine neden olur ve lambalar yanar. Yolcu, elini butondan çektiğinde +hattan gelen elektrik enerjisi, lambaları giren üst hatta ikiye arılarak şoför butonunu takiben rölenin üstte kalan ucuna gitmekte, alttan (diyodun anot bacağı tarafı) çıkıp eksi hatta geri dönerek devreyi tamamlamaktadır. Bu kez şoför NC konumundaki butona bastığında, Röleyi enerjileyen hat, aniden açıkdevre haline geldiğinden rölenin COMMON kontağı tekrar NC konumuna döner ve lambalara elektrik gidemeyip sönerler.

Lamba yerine LED de kullanılabilir. Devredeki diyotun görevi, röle bobininin enerjisi kesilirken ortaya çıkan ani yüksek gerilimin devreye girişim yaparak, aynı devreye bağlı radyo, çeşitli elektronik aletlerin bozulmasını önlemektir. Bu diyoda elektronikte "ters EMK koruma diyodu" denir.

Çalışma şeklini anlamakta zorlanıyorsanız bir de animasyonlu haline bakın:

Eğer böyle bir devre yapmaya ihtiyacınız varsa, ben bu devreyi kiCAD ortamında PCB'ye döktüm. Baskı için gerekli PDF dosyalarını sizinle paylaşıyorum, BURADAN İNDİRİN. PDF'ler devrenin bir seferde çok sayıda elde edilmesine elverişli şekilde çoklu basım halindedir. 

Çalışmalarınızda başarılar dilerim.

seron
basitelektronikprojeler.blogspot.com