Dünya üzerine kaç çeşit akü şarj cihazı var, bilmiyorum. Gerçekten, akü şarj etmek için birçok yöntemden faydalanılabiliyor. O kadar çok yöntem var ki, insan bazen seçmekte zorlanıyor. Sitemde çeşitli şarj devrelerine bolca yer verirken, SCR'li devrelerden de paylaşacağım.
Bu yazımda sizlere, diğer adı "tristör" olan SCR'lerden faydalanılarak çizilmiş bir akü şarj devresi göstereceğim. Bu devre yıllar önce nostaljik bir elektronik dergisinde yayınlanmış. Ben de internet ortamında karşılaştım ve devre okunaklı olmadığı için yeniden çizdim.
Tasarım bana ait değildir. Çalışma mantığını anlatayım. SCR'ler Geyt uçlarından küçük bir gerilim ve akım uygulandığında iletime geçen, ve geyt akımı kesilse bile iletimde kalan devre elemanlarıdır. Tristörler hakkında daha fazla bilgiye
şuradan erişebilirsiniz. Devreye akü bağlanıp gerilim uygulandığında, akü gerilimi 11Voltun altındadır. Besleme + hattından gelen akım, 27 Ohmlardan oluşan gerilim bölücüden geçmektedir. Gerilim bölücünün orta ucu, bir diyot ile 1 numaralı SCR'nin geytine bağlanmıştır. Bu sebepten tristör, iletimdedir ve aküyü beslemektedir. Akü gerilimi tırmandıkça 500R değerindeki ayarlı direnç ve 47R'lik sabit direncin oluşturduğu gerilim bölücü, 12V zener diyoduna daha fazla baskı uygular. Akü gerilimi doruk seviyeye eriştiğinde artık zener kırılır ve 2 numaralı SCR'nin geyt ucuna enerji uygular. SCR-2 iletime geçer. Böyle olunca SCR-1'in geyti negatif hatta çekilmiş olunur. SCR'lerin çalışma mantığı gereği SCR-1 iletimi keser ve akünün şarjı durur. Devrede zenerin katotuna bağlı kondansatör, SCR-2'nin yanlışlıkla-kendi kendine iletime geçmesini engellemek, devrenin stabil çalışmasını sağlamak içindir.
Devrenin baskı şemasını oluşturmadım. SCR ile yapılabilecek akü şarj cihazları hakkında birkaç konu başlığı açacağım. O sıra baskı şeması da paylaşacağım. Ancak elimde bu devre ile ilgili aşağıdaki baskı şeması benzetimi var, isterseniz baka baka bir EDA yazılımı ile kendiniz de oluşturabilirsiniz.
SCR'ler, şarj edilecek akünün özellikleri ve çekilecek akım dikkate alınarak seçilmelidir. Aynı durum transformatör için de geçerlidir. Örneğin akü 12V 10Ah ise, şarj akımının 1A olacağı gözönünde bulundurularak biraz daha yüksek güç gereksiniminde, 2A kapasiteye sahip bir trafo seçilirse iyi olur. Geriye kalan akım kapasitesi atıl kapasite değil, güvenlik payıdır. 100A için ise 120A-150A trafo edinilir. Bu amper kavramı aslında trafo seçiminde doğru değil. Trafo alırken VA (voltamper) kavramı ile hareket edilir. Bu kavramdan başka bir yazımda bahsedebilirim. Hatta hesaplama excell'i dahi yapıp sunabilirim.
Devredeki elemanlar ısınır. Bu nedenle SCR-1 soğutucu heatsink'e bağlanmalıdır. Cihaz, uygun bir proje kutusuna sabitlenmeli, havalandırma delikleri bulundurmalı ve fan ile hava sirkülasyonu sağlanmalıdır.
Kaynak site:
https://www.homemade-circuits.com/simple-scr-battery-charger-circuit/
İyi çalışmalar dilerim.
seron
basitelektronikprojeler.blogspot.com
Yorumlar
Yorum Gönder