SÜPER 317 - İKİ FONKSİYONLU REGÜLATÖR

LM317 serisi entegreler, elektronikte en çok bilinen doğrusal regülatörlerdir ve oldukça yaygın kullanılmaktadır. Bugün birçok elektronikçi elektronik satış mağazalarından LM317 entegresini sık sık satın alıyor. Ucuz fiyat, kolay bulunabilirlik ve ergonomik yapısı sebebiyle tercih buluyor. Her ne kadar bu entegrenin olumsuz tarafları olsa da, yine de geniş uygulama yelpazesi sayesinde dünya üzerinde en çok tanınan ve tercih bulan entegrelerden birisidir.

Bu yazımda sizlere, bu entegre ile yapılabilecek en iyi mini besleme kartının PCB tasarımını göstereceğim. Siz de bu tasarımdan hareketle kendinize özel kartınızı hazırlayıp basabilirsiniz. Kartın en önemli özelliği, çok amaçlı olarak kullanılabilmesidir. Şöyle ki; standart şemasındaki gibi R1 ve R2 dirençleri ile sabit voltaj regülatörü yapabiliyorsunuz. Ancak PCB'deki bir campırın konumunu değiştirerek PCB’yi bir anda akım sınırlayıcı’ya dönüştürüyorsunuz. Sadece bir campır ile, devre standart V regülatöründen çıkıp aniden akü şarj cihazı ya da LED sürücü devresine dönüşüveriyor...

NERELERDE KULLANILIR?

-Stabil ve temiz çıkışlı güç kaynağı olarak. LM317, eğer orijinal ya da kaliteli sürümlerine denk geldiyseniz ve devreyi düzgün kurduysanız amplifikatör beslemelerinde dahi tatmin edici sonuçlar vermektedir.

-Basit uygulamalar için güç kaynağı. Sadece basit uygulamalar değil, ileri seviye uygulamalarda da projelerin güç gereksinimini karşılamaktadır. Bu konuda internet üzerinde sayısız örnek devre bulunmaktadır. Uygun şekilde kutulayarak basit güç kaynağı yapan bile var.

-Akü ve pil şarj cihazı yapımında. LM317’nin birçok bağlantı şekli vardır. Bu bağlantı şekilleri sebebiyle çok geniş bir uygulama yelpazesine sahiptir. Otomatik kesmeli kurşunlu akü, lityum pil, nikel tabanlı birçok pil ve batarya şarj cihazı yaparak, özel cihaz satın almak zorunda kalmadan şarj edebilir, paradan tasarruf edebilirsiniz.

-LED sürmede. LED’lerin en büyük düşmanı yanlış besleme koşulları ve ısıdır. Eğer besleyeceğiniz LED şeridinin besleme akımını sınırlamazsanız ömrü kısalır. LM317 veya şeridin gücüne göre LM317T gibi entegrelerle yapılmış bir akım sınırlama devresi ile LED’lerinizi uzun yıllar bozulmadan kullanabilirsiniz.

İşte sizinle paylaşacağım bu basit devre ile bu saydıklarımın hepsini hatta daha fazlasını yapabilirsiniz. Üstelik uygulaması da çok kolay.

Şekilde gördüğünüz gibi devrede hem gerilim bölücü dirençleri olan R1(270R) ve R2(R Adj), hem de akım sınırlama amaçlı Rsense direnci bağlanmıştır. Bu uygulama, bu PCB’ye özeldir; internette başka bir yerde bulamazsınız. Üç pinli pinheader üzerine takılan şapka tip campır, hangi konumdaysa devre ona göre görev üstlenecektir.

Daha iyi anlamanız açısından şu iki uygulamayı inceleyiniz:

Resimde de görüldüğü gibi solda sabit V devresi ve sağda da sabit A devresi görülmektedir. Size sunduğum bu devre, iki devrenin bileşimidir. Aşağıdaki resme bakınız.

Resim bir LM317 üreticisinin PDF'sinden alıntıdır. Bu devre bir pil şarj devresidir.

NASIL ÇALIŞIR?

Jumper, CL (Current Limiter) konumundayken, LM317’nin Adj. pini doğrudan çıkışın artısına bağlanır ve entegrenin Out ucu da Rsense direnci üzerinden çıkışa iletilir. Bu, akım sınırlama devresini oluşturur. Resimde gördüğünüz direnç, 1Watt’lıktır. Sığdırabilirseniz 2Watt’lık direnç de bağlayabilir, ya da iki kablo ile uzatma yaparak 5Watt’a kadar direnç bağlayabilirsiniz.

Jumper NM (Normal Mode) konumuna alınırsa, Rsense direncinin bacakları kısadevre edilmiş olunur. Bu, entegrenin Out ucunu doğrudan çıkışa bağlar. Ayrıca Adj. pininin çıkışla irtibatı kesilerek R1 ve R2 gerilim bölücüsüne bağlanmış olunur. Bu, sabit voltaj regülatörü devresidir.

DİKKAT!

-LM317 entegresi giriş voltajı ile çıkış voltajı arasındaki farkı ısıya dönüştürür; ayrıca çekilen akımın da büyük bölümü entegre üzerinde ısı enerjisine dönüşeceği için fazla ısınma eğilimi gösterecektir. Bu nedenle entegreyi iyi bir soğutucuya termal macun kullanarak vidalamalısınız. Bu işlemi yapmanızı kolaylaştırmak için entegreyi kartın üst kenarına konumlandırdım. Bu size yardımcı olacaktır.

-R1 (270R) ve R2 (R Adj.) dirençlerinden R1 sabittir. R2 direnci ise çıkış voltajını belirler. Bu direnci ihtiyaca göre siz belirleyeceksiniz. 

-Elektrolitik kondansatörleri ters bağlamayın. Ters bağlandıklarında şiddetle patlarlar. Parçaları gözünüze gelebilir. Elektronikle uğraşırken muhakkak önlem alın, koruyucu iş gözlüğü takın.

Seron’un Super 3XX’ine ait gerber dosyalarını >>BURADAN İNDİRİN.<<

İyi çalışmalar dilerim.

seron
basitelektronikprojeler.blogspot.com