78SER03 DIY EV YAPIMI ENTEGRE

Elektronink sadece hazı parçaları alıp kullanmak değildir. Yaratıcılığınızı kullanarak isterseniz siz de enteresan şeyler tasarlayabilir ve hayata geçirebilirsiniz. Faydalı bir fikriniz varsa uzak durmanız gereken kural: "Amerikayı yeniden keşfetmeye ne gerek var?" Evet, bu fikirden uzak durmalısınız. Çünkü zaman, bu yaygınlaşmış, saçma halkarası görüşünün yanlış olduğunu bize yavaş yavaş gösteriyor.

Bu yazımda sizlere basit, küçük ama bir o kadar da faydalı bir entegre yapma fikrimden bahsedeceğim. Bu, basit bir seri regülatör devresi. Öyle çok zor birşey değil. Yapım kolaylığı, SMD'li mi THT'li mi yapmak istediğinize göre değişiyor. Ancak gözünüzde büyütülecek birşey değil. Basit bir seri regülasyon devresini, küçücük bir karta sıkıştırarak, 3V regülatör entegresi yapmaya çalışacağız. Ben zaten KiCAD ortamında çizimleri yaptım ve gerber çıktısı aldım. Şimdi yeni başlayanlar anlasın diye devreye geçelim.

Resimde gördüğünüz devre, yapılabilecek en basit regüle güç kaynağıdır. Bir transistör ve zener diyodu sayesinde çıkıştan sabit voltaj elde edilir. Bunun internette, ders kitaplarında sayısız örneği var. İşte bu devreyi minik bir entegre haline getirdiğimizde, mikro işlemci vb projelerinizi besleyebileceksiniz. Devrede DC INPUT giriş, REGULATED OUTPUT çıkıştır. Eksi hattı ortak kullanılmaktadır. R1 ve D1 zenerli regülasyon devresi'ni oluşturmaktadır. D1 bir zener diyodudur; kaç Volt'luk zener ise, çıkıştan "yaklaşık eşit" o kadar voltaj alınır. Zenere paralel bağlanmış olan C1 elektrolitik kondansatörü, devredeki besleme kaynağından gelen parazit ve gürültüleri bastırmak içindir, şurada bahsetmiştim. C2'nin ise görevi ikidir: devrede hala gürültü varsa son kez filtreleme yapmak ve yükün devreye girdiği anda voltajda çökme olmasını önlemek, çünkü üzerine yük depoluyor. Böylelikle daha kararlı bir çıkış alınır.

Bu yapıyı küçülterek entegre haline getirebiliriz. Bunun için ister THT elemanlar, istersek SMD elemanlar kullanabiliriz. Boyut olarak TO-220 ölçülerine yakın olacak.

Piyasada 78XX ve 78LXX adıyla bilinen regülasyon entegreleri var. Bu entegrelerden ortasında L harfi olanlar TO-92 kılıftadır ve üzerlerinden çekilebilecek akım miktarı 100mA ile sınırlıdır. Ancak el yapımı entegremiz ile daha fazla akım çektirebileceğiz. Entegremizin adı da 78XX ve 78LXX serilerinden geliyor: 78SER03. Esasen devre yapısının 78 gurubu bu entegrelerle hiç ilgisi yok, ancak böyle olmasını daha uygun gördüm. 

Gördüğünüz resim, KiCAD programından alıntıdır. En solda entegrenin SMD elemanlarla çizilmiş halini görüyorsunuz. Ortadaki TO-220 kılıf komponentin orjinal şeklidir. En sağda ise THT elemanlarla yapılmış hali. Şimdi de 3D haline bakalım.

78SER03, 3V civarında çıkış verir ve çıkıştaki gürültü seviyesi de alabildiğine düşüktür. SMD versiyonda çekilebilecek akımı daha yüksek kılabilmek açısından iki tane transistör kullanılmış ve transistörleri emetörleri 1 ohm dirençlerle kuple edilmiştir. Güç kaynaklarında güç arttırmak için birden fazla transistör kullanıldığında bu, her zaman uygulanır. 

Yukarıda SMD versiyonun şemasını görmektesiniz. Aynen yukarıda anlattığım gibi transistörler paralel hale getirilmiş ve Emetörlerine 1 ohm direnç bağlanmıştır. Bu, transistörlerin zorlanma döngüsüne girerek bozulmaması içindir. THT elemanlarla yapılan versiyonda ise sadece bir tane transistörü yeterli gördüm. BC547 transistör, 100mA akımı basit uygulamalar için rahatlıkla taşıyabilecektir. Şeması ise yukarıdaki ilk şemadır (Basit Regüle Güç Kaynağı). 

NOT: TO-92 kılıf BC547 transistör, birçok katalogda 500mA kollektör akımı kapasitesine sahip gibi görünse de, bu bilgiye çok güvenmeyin; çünkü piyada dolaşan BC547'lerin çoğunluğu orjinal kalitesinde değildir. Yazıyı sonuna kadar okuyun, size akımı nasıl daha fazla arttırabileceğinizden de bahsedeceğim.

-Bağlantı Şekli Nasıl, Nasıl Bağlanır?

-Bu Entegre Nerede, Nasıl Kullanılır?

Bu entegre hobi amaçlı yapılır. Yani illa bir yerde kullanmanız şartı yoktur. Ancak ses devreleriyle uğraşıyorsanız amplifikatörlerin ön yükselteç devrelerini beslemek için (tabii ki zener diyodunu değiştirmelisiniz), ayrıca PIC ve Arduino gibi programlama içeren projelerinizde işlemcinizi beslemek için kullanabilirsiniz. Bunun gibi farklı yerlerde de kullanılabilir, tamamen sizin ihtiyacınıza kalmış. SMD versiyonu kullanırken 100-150mA'dan fazla çektirmemeye çalışın çünkü SMD (SOT-23 kılıf) 847'lerin en yüksek kollektör akımı 100mA'dır. Paralel bağlayarak kuvvetlendirmeye çalıştığımı az evvel anlattım. THT versiyon ise öyle tahmin ediyorum ki 200mA-300mA kadar verebilir. Eğer akım beklentinizin altındaysa, THT versiyondaki 1k direnci (plaket şemasında görünüyor) küçültün örnek 470 ohm. Bu arada bu direnç, 0.16Watt'lıktır, minik olanlardan. Bir de, BC547 yerine BC337 kullanırsanız, daha fazla akım çektirebilirsiniz. BC337'nin katalogda belirtilen doruk kollektör akımı 800mA civarındadır. Yukarıdaki notta bahsettiğim gibi bu değere güvenmeyin fakat en azından 400mA civarında akım çektirebilirsiniz.

78SER03 Ev Yapımı entegrenin gerber dosyalarını >>BURADAN İNDİRİN<< Her iki versiyon iki ayrı gerberdedir.

Umarım konu hoşunuza gitmiş, aklınıza güzel fikirler getirmiştir. Siz de kendi ev yapımı entegrelerinizi yapın!

seron

basitelektronikprojeler.blogspot.com