TARAMALI TÜFEK SESİ-2

Merhabalar, hoşgeldiniz.

Daha önce NE555 entegresi ile makineli tüfek yaylım ateşi sesini taklit eden bir devre paylaşmıştım. Devrede kullanılan elemanlar kolay bulunuyordu ve ucuzdular. Bu kez, 555 entegresi kullanımına gerek kalmayan, transistörlü, çok daha basit bir devre paylaşacağım. Devremiz 555'li modele göre çok daha basit ve daha az parçadan müteşekkildir. 555'li devreden daha mükemmel olmasa da, çocuklar için maket oyuncak, ya da müzikle uğraşıyorsanız metronom olarak değerlendirilmesi mümkündür.

Devremizin şeması Colin Mitchell tarafından çizilip zamanının Talking Electronics dergisinde paylaşılmıştır. Devrede biri PNP diğeri NPN olmak üzere iki adet transistör kullanılmıştır. Girişe besleme gerilimi uygulandığında, bu iki transistör turn-on/turn-off döngüsüne girerek belli bir frekansta osilasyon üretirler. Bu osilasyonun frekansı, 10k ve 200k direnç ile 2,2uF kondansatörden oluşan R-C devresi tarafından belirlenir. 220k direnç, bir trimpottur, ve buradan ayar yapılarak salınım hızı ayarlanır. Ortaya çıkan salınım, hoparlöre darbe olarak iletilerek, "TATATATATATA!" diye gürültü ürettirilir. Bu ortaya çıka gürültü, maket oyuncak için makineli tüfek sesi teşkil eder. 

Müzisyen mantığıyla bakarsak, trimpot ile ayarlanan frekans, ritim vuruşlarını oluşturacak şekilde ayarlanarak tempo tutulabilir ve enstrüman çalınabilir. Yani nasıl kullanmak istiyorsanız öyle kullanabilirsiniz. 

Yazar, devreye "TICKING BOMB" yani saatli bomba adını vermiş. Üretilen tik-tak seslerinden ilham almış sanırım. Dolayısıyla bu devre bir tür ton jeneratörüdür ve birçok uygulamada kullanılması mümkündür.

Devreyi tabi ki delikli plakete kurmanız mümkün. Gerekli hızda gürültü üretebilmek için 200k potu 100k'ya kadar düşmeyi deneyebilirsiniz. Hoparlör olarak da oyuncak hoparlörü diye bilinen küçük hoparlörlerden kullanabilirsiniz. Ben yine de devreyi PCB'ye çizerek minicik bir modül gibi kullanılabilecek şekilde tasarladım:

Devre kartı burada gördüğünüzden çok daha küçüktür. Yerleşim planı az plaket kullanılmasına müsait olacak şekilde ayarlanmıştır. Sağ alt köşedeki delikler GND ve VCC yazan yere pil lehimlenecek, SPK yazan delik ile GND ise yine hoparlör ile ilişkilendirilecektir. GND ortaktır. 

Devrenin baskı şemasını PDF olarak paylaşıyorum. İsteyen indirebilir. A4 kağıdına çoklanmış şekildedir, bir basmada bir sürü elde etmiş olacaksınız. En alttaki İNDİR linkine tıklatarak indirebilirsiniz. Tabii ki bu kadar basit bir devre için asitleme, ütülemeye gerek görmeyebilirsiniz. Delikli plakete de yapabilirsiniz tercih sizin.

Güncelleme: Bu devreyi bizzat kurdum ve çalıştırdım. Maalesef çıkış sesi yeterince güçlü değil. Dolayısıyla daha güçlü ses için en azından transistörlü bir amfi eklenmesi gerekiyor. Not olarak eklemiş olayım, anlayışınıza teşekkürler. 

Bir dahaki yazımda görüşmek üzere, takipte kalın, hoşçakalın.

İyi çalışmalar...

İNDİR