Tek Sargı Trafolar İçin Sanal Simetrik Besleme Devresi

Projelerinizin beslemesi, işin en başında düşünmeniz gereken çok önemli bir konudur. Doğru şartlar ve gereksinimler için doğru besleme, yüksek kalite ve uzun ömürlülük sağlar. Bu nedenle besleme üniteleri elektroniğin en can alıcı konularından birisidir. Bazı durumlarda çift sargılı ya da orta uçlu transformatör bulamadığınız durumlarda, transformatörün güç faktörü, istediğiniz aralııklarda ise yani kurtarıyorsa, sanal simetrik besleme devresi kurarak ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz.

Bu yazımda sizlere son derece basit, yapımı ucuz bir sanal besleme devresi göstereceğim. Bu devre aslında basit bir doğrultma devresi olup, istenirse biraz geliştirilerek transistör ya da MOSFET kontrollü regülatör devresine de evrilebilir.

Devre, yapısı gereği çıkışa yüksek akım sağlayamaz. Çünkü güç, ortadaki bölücü devre tarafından ikiye bölünmüştür. Giriş, iki uçlu (tek sargılı) bir transformatör'den sağlanmaktadır. AC ya da DC girmek doğrultucu köprü nedeniyle farketmez. C1 ve C2, çıkışa + ve - gerilim sağlamaktan sorumludur. C1'in eksisindeki hat, sıfır ya da Ground olarak bilinir. Çıkışta sıfır olarak belirttim. C2 kondansatörünün eksi'si eksi gerilim, C1'in artısından ise artı gerilim sağlanmaktadır. Böylelikle simetrik bir besleme kaynağı elde edilmiş olunur. D5 ve D6 ise devrenin hem devrenin aktif olduğunu göstermek, hem de görsel hoşluk sağlamak için konmuştur ve akımları R3 ve R4 dirençleri ile sınırlandırılmıştır. R1 ve R2 Çıkış geriliminin ripıl seviyesini optimize eder, ayrıca giriş gerilimi kesilir kesilmez kondansatörleri kısa zamanda deşarj eder.

Böyle bir devreyi plakete basmak isteseydik, şuna benzerdi:

Plaket şeması oluşturmak kolay, ama basımı meşakkatlidir. Bakınız şurada bakır plaket nasıl hazırlanır, resimli ve videolu sundum. Resimde gördüğünüz plaketi ihtiyacınıza göre yeniden oluşturabilirsiniz. 1N400X diyotlarının ileri akımları (If) 1Amper ile sınırlıdır. Daha kapasiteli diyotlar kullanılabilir. Kondansatörlerin kapasiteleri, çıkıştan elde edeceğiniz akımı etkileyebilir. Arttırdıkça daha fazla akım eldesi sağlayabilseniz de bu, bir yere kadar mümkündür. Çünkü devrenin yapısı nedeniyle akım şiddeti teorik olarak yarı yarıya düşük çıkar.

Sanırım herşey net şekilde anlaşılmıştır. Yapı olarak son derece basit olduğundan uygulaması da kolay. Şayet resimlerdeki PCB'yi hazırlamak isterseniz sizin için gerber dosyasını da ekliyorum. İnternet üzerinden "gerber to pdf" diye araştırarak basıma hazır çıktı elde edebilir, ya da gerber view gibi programlarla çıktı alıp basabilirsiniz.

Yukarıda size gösterdiğim sanal simetrik besleme devresi, transistörler kullanılarak regüle hale de getirilebiliyor. Hatta MOSFET'lerden, ya da çeşitli doğrusal regülatör entegrelerden faydalanılarak daha sağlıklı hale getirilebiliyor. 

Bu arada 3 uçlu (orta uçlu) trafo kullanılıyorsa simetrik besleme kaynağının yapılışını da göstereyim:

Resim kaynağı: mimoza.marmara.edu.tr (yan sekmede açılır)

Devrede görüldüğü gibi soldan giriş yapılmıştır (diyot köprüsü görünmüyor, DC giriş yapılır). 7812 ve 7912 kullanılarak çıkıştan regüle simetrik güç eldesi sağlanmaktadır. Ortadaki uç yine GND (sıfır) hattıdır ve bu hat, transformatörün orta ucuyla ilişkilendirilir. Diyot köprüsünün artı çıkışı devrenin +15V girişine, eksi kısmı ise -15V girişine bağlanır. Size yukarıda sunduğum devre  burada işe yaramaz. Yarasa da verim alınamaz. Bu devre üç uçlu trafolar için. 

Size gösterdiğim basit devrenin basımı için gerber dosyalarını BURADAN İNDİRİN.

İyi çalışmalar dilerim, hoşçakalın.

seron

basitelektronikprojeler.blogspot.com